نشانه شناسی هنر خوشنویسی در خط فارسی(نستعلیق و شکسته)

هدف از این پژوهش، بررسی ارزش گذاری تکنیکی و فنی آثار خوشنویسی نیست، اگرچه به عنوان یک روش برای ارزشگذاری تکنیکی بهتر می توان از آن بهره برد، بلکه این آثار در حکم متن بررسی می شوند و چگونگی عملکرد دلالتگر در آنها مورد بررسی قرار می گیرد. از جمله ویژگی های خاص این هنرمی توان به چند نظامی بودن آن در نظام نشانه شناختی اشاره کرد . بنابراین هر اثری از خوشنویسی به مثابه یک متن در نظر گرفته می شود که در درون آن ، لایه های متنی بسیاری یافت می شود. آنچه در اینجا اهمیت دارد اینست که این متن که از لایه های متنی متفاوتی تشکیل شده است و لایه های متنی آن از رمزگان ها که به وجود آمده است چگونه به دلالت و انتقال معنا می پردازد . در این پژوهش، تعدادی آثار خوشنویسی برگزیده شده است تا از طریق نشانه شناسی لایه ای به تحلیل آن ها پرداخته شود. شیوه ی کار به این صورت است که اثر انتخاب شده در دو سطح کلامی و غیرکلامی مورد بررسی قرار می گیرد. در لایه ی غیرزبانی عناصر بصری چون خط، سطح ،شکل رنگ بافت روشن و تاریک یا سایه روشن و همچنین روابط بصری چون تناسب، تعادل، تضاد، ریتم، ترکیب بندی مورد بررسی قرار می گیرند. در واقع لایه ی غیرزبانی از این جهت بررسی می شود که ببینیم زیرلایه های غیرزبانی چه معناهای ضمنی را به معنای زبانی متن می افزایند ، چگونه در محورهای هم-نشینی قرار می گیرند با یکدیگر به تعامل می پردازند و هویت فرهنگی جامعه را تشکیل می دهند. از فرضیه هایی که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند این بود که نشانه های کلامی در ترکیب با نشانه های غیرکلامی چگونه به انتقال معنا می پردازند. در واقع همان گونه که در مطالعات موردی نیز نشان داده شد، این دو نظام با هم به انتقال معنا می پردازند. اما آنچه اهمیت دارد این است که در هر اثری شیوه ی انتقال معنا به-گونه ایست. فرضیه ی دیگر این بود که با تحلیل نشانه شناختی عناصر خوشنویسی می توان به تبیین هویت فرهنگی در هنر خوشنویسی پرداخت. این فرضیه را با توجه به موارد انجام شده در مطالعات موردی می توان اثبات کرد چراکه نشانه های هنری ریشه در فرهنگ هر جامعه دارد و تحلیل نشانه شناختی هنرخوشنویسی که به چگونگی تشکیل نشانه ها می پردازد به ما این امکان را می دهد تا از طریق نظام های دو گانه ی نوشتاری و تصویری به بررسی هویت فرهنگی یک جامعه بپردازیم.